مقدمه:
با آنکه معماری این سرزمین تاریخی چند هزار ساله دارد تلاش هایی که برای
معرفی و شناسایی آثار آن صورت گرفته سابقه چندانی ندارد علل و عوامل آن بی
توجهی به آثار تاریخی معماری بحثی مفصل می طلید ،همین قدر باید اشاره کرد
که ان بی توجهی در واقع محصول توجه کامل است چه ان زمان که این آثار جزیی
از زندگی مردم ما بود ،لزومی به شناخت و معرفی آن احساس نمی شد،اما آنگاه
که بر اثر انقطاع فرهنگی رشته های اصالت دیرین گسسته شد و نشانه های بی
ریشگی در همه چیز ظاهر گشت،تمایل به بازگشت به خود و یافتن هویت خودی نیز
فزونی گرفت ،و به این ترتیب ، آثار معماری گذشته هم -مانند هر آنچه از
اصالت گذشته نشانی داشت-محتاج باز شناسی و معرفی شد.ناگفته پیداست که راه
این باز شناسی و ادراک دوباره سخت نا هموار و پر مخاطره است و بزگترین سنگ
این راه همان بریدگی فرهنگی و از خود بیگانگی است که راست ها را کج می
نمایاند و بیراهه ها را راه به هر حال امروز در وضعی قرار گرفته ایم که
لزوم شناسایی و درک آثار معماری گذشته بر هیچ کس پوشیده نیست این حقیقت این
امید را پدید می آورد که انشا الله روزی تک تک این آثار گرانبها و میراث
غنی گذشتگان ما ، که در سراسر این سرزمین پهناور پراکنده است به نحوی
شایسته و صحیح باز شناخته شود..
پروژه مرمت,پروژه مرمت حمام,پروژه مرمت حمام عدل مشکین شهر,دانلود پروژه
مرمت حمام عدل,دانلود مقاله آماده مرمت,مرمت حمام,مرمت حمام عدل,پروژه های
مرمت ابنیه,دانلود پروژه مرمت ابنیه,پروژه آشنایی با مرمت ابنیه,تحقیق در
مورد مرمت حمام عدل,مقاله مرمت حمام,مقاله مرمت حمام عدل,نقشه های اتوکدی
حمام,نقشه حمام,پلان حمام
چکیده:
حمام عدل در داخل شهر مشکین شهرجنب بقعه شیح حیدر واقع شده است. بنای است
که آجری و سنگی، تلفیق آجر و سنگ بوده توسط شخصی به نام معاضدالدوله مشهور
به عدل یکی از حکمرانان منطقه ساخته شده است…
این جام یا پلان مستطیل شکل دارای ۲ گنبد بزرگ، گنبدها از نوع گنبد از
قیچینی با کاربندی آجری با نورگیرهای متعدد در سقف حمام می باشد که داخل
بنا قسمتهی مربوط به حمام از قبیل،حوض،بنیه،گرم خانه، تون، منبع آبگرم، آب
سرد، آب و لرم، و تزئینات داخلی آن در رنگهای قرمز، سبز و زردی می باشد و
دیگر تزئینات آن طاق نماهای درونی در ابعاد متفاوت می باشد.
اکثر آسیب های این بنا از نوع بصری است و به دلیل نفوذ رطوبت طاق حمام و گچ بری های آن ریخته است.
با توجه به کاربری های اطراف کاربری سفره خانه سنتی برای طرح مرمت پیشنهاد شده است.
برای دانلود به ادامه مطلب بروید…
فهرست مطالب:
مقدمه………………………………………………………………….. ۱
چکیده…………………………………………………………………..۲
فصل اول :……………………………………………..۴
معنای لغوی حمام……………………………………………………….۴
اهمیت بررسی حمام ها…………………………………………………..۵
باورها و اعتقادات مردم درباره حمام………………………………………..۶
درمان در حمام……………………………………………………….. ۷
حمام در ایران باستان……………………………………………………۸
حمام در ملل مختلف……………………………………………………..۹
تفاوت حمام در ملل اسلامی و مناطق غربی جهان اسلام………………………۱۰
فصل دوم: ………………………………………… ۱۱
استان اردبیل…………………………………………………………۱۱
مشکین شهر(خیاو)…………………………………………………….۱۲
معرفی شهرستان مشکین شهر……………………………………………..۱۳
موقعیت جغرافیایی مشکین شهر……………………………………………۱۴
آب و هوای شهرستان مشکین شهر…………………………………………..۱۵
مهمترین ارتفاعات و ناهمواریهای شهرستان مشکین شهر…………………….۱۷
رودخانه ها و ناهمواری مشکین شهر…………………………………………..۱۹
دین و مذهب (قبل از ظهور اسلام)…………………………………۲۰
دین مردمان مشکین بعد از ظهور اسلام………………………………….۲۱
زبان……………………………………………………………….۲۲
قدمت تاریخی مشکین شهر……………………………………………۲۳
مکان های دیدنی وتاریخی…………………………………………..۲۵
فصل سوم: ……………………………………….. ۲۶
حمام عدل(معرفی بنا)………………………………………….۲۶
محل قرار گیری حمام عدل و مقبره شیخ حیدر در بافت مشکین…………..۲۸
نقشه قدیمی مشکین شهر…………………………………………….۲۹
حمام عدل دربافت کنونی شهر……………………………………..۳۰
مسیر های ارتباطی اطراف حمام عدل………………………………۳۱
چگونگی تغییر مسیرها در طول زمان………………………………..۳۲
حمام عدل در بافت شهری………………………………………..
قسمتهای حذف شده و اضافه شده به بنا……………………………….۳۴
پلان حمام………………………………………………………….۳۵
حذفیات و الحاقات بنا……………………………………………….۳۶
نمای شرقی……………………………………………………………۳۷
ورودی اصلی حمام………………………………………………..۳۹
برش……………………………………………………………….۴۰
پرسپکتیو…………………………………………………………..۴۳
بررسی اقتیم در بنا……………………………………………………۴۴
مقایسه تاثیر اقلیم در بناهای محتلف………………………………………۴۶
نمونه هایی از حمام های دوره قاجار(حمام نوبر در تبریز)…………………..۴۹
بررسی شباهتهای موجود در پلان های حمام عدل و نوبر ……………….۵۲
مشا بهت ساختاری حمام ها…………………………………………..۵۳
فضاهای مختلف حمام………………………………………………….۵۵
سربینه…………………………………………………………………۵۶
گرمخانه ………………………………………………………….۶۴
نمره ها……………………………………………………………….۶۹
خزینه آب سرد ………………………………………………………..۷۲
تون یا گرمخانه………………………………………………………..۷۴
میاندر………………………………………………………………….۷۶
پلان معکوس…………………………………………………………..۷۷
تزیینات حمام…………………………………………………………….۷۹
سیرکولاسیون ورود و حرکت……………………………………………….۸۱
چگونگی نگهداری هوای گرم داخل گرم خانه………………………………۸۲
فصل چهارم (سازه) :…………………………………………۸۳
دیوار باربر……………………………………………………………۸۴
دیوار سازی…………………………………………………………..۸۶
طاق (شکل طاق ها و نیرو ها) ………………………………………….۸۹
فصل پنجم (آسیب نگاری) : ………………………………۹۴
آسیب های موجود در سربینه…………………………………………………۹۵
نفوذ رطوبت از نورگیرها……………………………………………………..۹۶
آسیب های موجود در گرمخانه……………………………………………………۹۸
گیاهانی که در پشت بام روییده اند…………………………………………….۹۹
فصل ششم (آسیب شناسی): ……………………………………۱۰۱
تحلیلی بر آسیب شناسی………………………………………………………………۱۰۲
بررسی آسیبها………………………………………………………………..۱۰۴
آسیب های ناشی از رطوبت…………………………………………………….۱۱۹
شکاف بین آجرها……………………………………………………………..۱۲۲
آسیب ناشی از ریشه گیاهان………………………………………………………..۱۲۴
آسیب انسانی………………………………………………………………….۱۳۰
فصل هفتم (طرح مرمت) : …………………………………….۱۳۴
مفهوم مرمت…………………………………………………………………۱۳۵
یک بنای تاریخی چیست؟………………………………………………………..۱۳۶
علل خرابی یک بنای تاریخی……………………………………………………..۱۳۷
مفهوم حفاظت………………………………………………………………………۱۳۸
ارزشها در حفاظت…………………………………………………………………..۱۴۰
اقدامات حفاظتی……………………………………………………………………۱۴۲
اصول اخلاقی حفاظت……………………………………………………………….۱۴۳
طرح مرمت………………………………………………………………………..۱۴۵
آسیبهای عمده بنا و راهکارهای آن……………………………………………………۱۴۶
کانال دفع رطوبت………………………………………………………………..۱۵۲
ایجاد گربه رو برای جریان هوا و دفع رطوبت…………………………………….۱۵۳
زهکش برای جلوگیری از رطوبت صعودی وآب سطحی جاری……………………….۱۵۴
روزن عبور هوا……………………………………………………………….۱۵۵
داکت حوض نورگیر………………………………………………………………۱۵۶
جنس کف حمام……………………………………………………………….۱۵۷
پلان حمام قبل از مرمت…………………………………………………………..۱۵۸
پلان حمام بعد از مرمت……………………………………………………………..۱۵۹
نما قبل از مرمت………………………………………………………………………۱۶۰
نما بعد از مرمت…………………………………………………………………….۱۶۱
فصل هشتم (احیا): ……………………………………..۱۶۲
مفهوم احیا…………………………………………………………………………۱۶۳
کاربریهای محدوده اثر…………………………………………………………….۱۶۴
کاربری پیشنهادی…………………………………………………………………۱۶۶
پلان سفره خانه سنتی………………………………………………………………..۱۶۸
نما…………………………………………………………………………………….۱۶۹
برش……………………………………………………………………………………..۱۷۰
منابع و ماخذ…………………………………………………………………………..۱۷۱
معنای لغوی حمام
در لغت گرمابه پسوند آبه یک لغت مربوط به آیین مهری و به معنای غار و
پناهگاه است. مشابه آن نیز مهرآبه به معنای پناهگاه و محل اجتماع مهریان می
باشد.
اهمیت بررسی حمام ها
حمام از عناصر حیاتی است که قدمت آن به قدمت بشریت باز می گردد، اما نوع
کاربری آن عمومیت بیش از حدی که داشته، تغییر و تحولات در مصالح و خلاصه
انواع استفاده هایی که از آن می شده همگی به گونه ای بوده که هماره این نوع
بناها تحت الشعاع بناهای متعالی و الهی چون مسجد و مشاهد قرارداشته اند.
ازاین جهت توجه به عناصر و اجزای معماری اسلامی از جمله بنای حمام ها کوشش
در خور توجهی می طلبد.
باورها و اعتقادات مردم درباره حمام
بنا به یک سنت دیرین نیاکانی اعتقاد بر این بود که تمامی حمام ها، سنگین و
جای از ما بهتران (شیاطین و اجنه و پریان) است، از این رو چه در شب و چه در
روز مردها با چاقو و زن ها با سوزن وارد حمام می شدند. همچنین معتقد بودند
که باید با بسم الله وارد حمام شد، مخصوصاً خزینه که بهترین محل زندگی از
ما بهتران است، آنها معتقد بودند که با گفتن بسم الله و نشان دادن چاقو و
سوزن از ما بهتران می ترسند و دور می شوند و دیگر به انسان آسیب نمی
رسانند.
درمان در حمام
از آب حمام برای درمان بعضی از بیماری ها و بهبودی زخم ها نیز استفاده می
شد. که از آن جمله می توان به: درمان زکام، جوش خوردن زخم، نرم شدن استخوان
در زمان سرماخوردگی، بازشدن سر و مغز آدمی در زمان سرماخوردگی شدید،
بازنمودن سر دمل های شدید، حجامت و رگ زنی در حمام برای کم کردن خون های
اضافی بدن و درمان بیماریهای پوستی اشاره کرد.
حمام در ایران باستان
در ایران باستان بیشتر حمام ها عمومی بوده است. منابع تاریخی حکایت از آن
دارد که ایجاد حمام های عمومی معمولا با مخالفت سران مذهبی زرتشتروبرو می
شده است به طوری که در این مورد نوشته اند هنگامی که بلاش ساسانی تصمیم به
ایجاد حمام های عمومی میگیرد به شدت با مخالفت بزرگان دین روبرو میشود.
کاوش های باستان شناسی سال های اخیر موید آن است که در زمان هخامنشی
استفاده از نوعی حمام معمول ومتداول بوده است در تخت جمشید بقایای یکی از
حمام های خصوصی این دوره در یکی از کاخ های آن کشف گردیده است این حمام از
دو بخش داخلی و خارجی تشکیل شده در وسط حمام چاه وجود دارد استفاده از حمام
خصوصی در دوره اشکانی متداول است.
حمام در ملل مختلف
یکی از جنبه های مهم حیات روزمره در شهرهای آسیای میانه حمام بود. اصولاً
در مشرق زمین، جایی که نظافت و استحمام جزء ضروریات دین محسوب می شد،
بناهای از این قبیل نقش عمده ای بازی می کرد. به همین دلیل یک حکمران یا
پادشاه ترجیح می داد با ساختن مسجد، کاروانسرا، یا بیش از آنها حمام عمومی
که وسعت کافی برای همگان داشته باشد و آب روان نظیف در آن جاری باشد، نام
خود را جاویدان کند.
بدین لحاظ در مشرق زمین حمام و بنای آن از ویژگی خاصی برخوردار است. ساخت
آن نه تنها از طرف امیر و با تشکیلات مذهبی شهر مهم شمرده می شد، بلکه
افراد هم مایل بودند که برای سلامت و نظافت خود، خانواده، دوستان و
اطرافیانشان حمام بسازند. مضافاً به اینکه حمام نه تنها محلی بود که شخص
خود را شستشو می داد و طراوت و تازگی می یافت، بلکه در عین حال محل استراحت
و ملاقات دوستان با یکدیگر، گفتگوهای دوستانه و حتی در مراحلی محل ملاقات
فروشندگان و خریداران کالا برای تجارت بود، همچنین محلی برای بازی های
دوستانه چون شطرنج و نرد بود. آداب و مراسم شستشو در حمام ها نیز در بسیاری
از آثار جهانگردان اروپایی که از آسیای میانه بازدید کرده اند توصیف شده
است.
تفاوت حمام در ملل اسلامی و مناطق غربی جهان اسلام
حمام های آسیای میانه، همانند حمام های متعلق به غرب آسیا وشمال آفریقا بخش
مهمی از حیات روزمره جوامع مسلمین را تشکیل می دادند، با این تفاوت که در
هر منطقه مصالح رایج و شیوه ساخت همان منطقه را به کار می بردند. حداکثر
تفاوتی که در این حمام ها مشاهده می شود به برخی جهات تاریخی و فرهنگی
منطقه مربوط است. با این وصف مقایسه میان حمام های اسلامی وحمام ها در
مناطق غربی جهان اسلام نشان می دهد که شباهت غیرقابل انکاری در اصل و اساس
این حمام ها در سرتاسر جهان اسلام وجود دارد. در حقیقت بیشتر اختلافات
ظاهری این بناها چیزی نیست مگر آنچه از تمایزات فرهنگی، بومی، آن هم در
چنین قلمرو و پهناوری از جهان اسلام ناشی می شود. قلمروی که یک سر آن در
کناره های اقیانوس اطلس در غرب و سر دیگر آن در سواحل چین در منتهی الیه
شرق قرار دارد.
صفحاتی از پروژه: