پاورپوینت بررسی فضاهای عمومی شهری
بخشی از مطلب
فضای عمومی در قرون 19 و 20 به طور خوشبینانه به عنوان مکانی عمومی که تعلق به فرد یا طبقه یا
شرکت خاصی ندارد بلکه متعلق به تمام مردم است، تعریف می گردید . بحث مکان عمومی را در
ارتباط با مباحثة جاری در خصوص فضای عمومی بهتر می توان درک کرد . چرا که مکان عمومی
تحقق فضای عمومی است. یورگن هابرماز فیلسوف آلمانی به آن به عنوان محیطی که در آن
شهروندان به طور خاص به فعالیت سیاسی مشغول هستند، یاد می کند و عملا اصرار دارد که این امر
برای اعمال سیاسی دموکراتیک ضروری است . هابرماز با ناراحتی ابراز می داشت که فضای عمومی به
طور سنتی با فضای بازار و دولت تفاوت داشت . اما در اواخر قرن بیستم که دیگر این آرمان سنتی برای
دموکراسی امکان پذیر نبود، مدلهای جدیدی باید توسعه یابد.
از جمله فرضهای اصلی نظریة هابرماز این اندیشه بود که این مکانها و فضاهای عمومی محیط هایی
بودند که شهروندان آزاد و برابر می توانند، به مسائل سیاسی بپردازند . دانشمندانی به نام نانسی فریزر،
جف الی، جون لندز و مری رایان با تعاریف هابرماز با این رویکرد برخورد کردند که آرمان عمومی
لیبرال بورژوا که او به عنوان پیشینة تاریخی ذکر می کند در واقع تنها از طریق اعمال خشونت آمیز
تبعیض بر اساس طبقه، نژاد و جنسیت وجود داشت و تنها یکی از چندین فضای عمومی احتمالی بوده
است. اگر چه فضاهایی که گروههای دیگر تشکیل دادند در عمل و توسط مورخین بعدی به طور
سیستماتیک نادیده گرفته شدند و یا بی قدر گر دیدند . این امر شامل انجمنهای داوطلبانة زنان یا
کارگران که تمایز شدید میان عمومی و خصوصی را شکست، می گردد و آرمان عمومی این بود که
بحث سیاسی دیگر یک امر ناگزیر نبود . این امر تا حد زیادی در مورد مفاهیم ما از مکان عمومی نیز
صادق است که به طور خوشبینانه مشهود است به اینکه همگان می توانند وارد شوند، اما اغلب در
واقعیت یک سری رویه های تبعیض آمیز را پنهان می کندکه معمولا بر اساس نژاد، جنسیت یا طبقه
هستند و تعریف عمومی را از جهات مهمی محدود می کنند . آنچه که اغلب در نظر ما مکانهایی است
که عموم می توانند دسترسی داشت ه باشند مانند شهر بازیها و مراکز خرید و بازارها مناسب تر است، به
عنوان مکانهای اجتماعی ذکر گردند.
شاید یکی از مهمترین تحولات اواخر قرن بیستم تفسیر مکان عمومی از دو جنبة مرتبط باشد : یکی
مکانی برای مصرف و دیگری مکانی برای جداسازی از طریق روشهای بسیار خاص جه ت کنترل و
بازرسی. رویه های تبعیض آمیزی که مکانهای عمومی قبلی را تا حدود زیادی مختص نخبگان مذکر
نموده بود و تعریف عمومی را برای آنها مجاز می شمرد، بدین ترتیب اعتبار خود را از دست دادند و
با رویه های مشابه دیکتاتورها و افراد مستبدی که بر فضاهای عمومی کنترل د اشتند، مقایسه گردیدند
که طبق تعریف برای دسترسی مردان و زنان طبقات پایین تر بودند.
آرزوی فضای عمومی دموکراتیک اگر چه گهگاه تحقق یافته همچنان به صورت موضوعی باز و قابل
دسترس باقی است . هنگامی که نخبگان مذکر سفید پوست در ایالات متحده در طول قرن نوزدهم
میادین و خیابانهارا در شهرها عمومی اعلام کردند تنها تصوری که از فضاهای عمومی داشتند، مردانی
مانند خودشان بود . در قرن بیستم بیان اینکه نژادهای دیگر و زنان نیز گنجانده شوند جایگزین آن
مباحث قبل شد و قابلیت دسترسی مناطق عمومی شهرها برای اکثر مردم بیشتر شد . اما نشانه های
نامبارک مجموعه های جدیدی از رویه های تبعیض آمیز وجود دارند که امروزه توسط بیانات ضد
تبعیض پنهان شده اند . حملاتی برای پراکندن افرادی بی خانمان از سرپناهای موقتی در املاک
عمومی، ایجاد دوربین های نظارتی و محصور کردن فضاهای عمومی دلالت دارند بر انحراف از هدف
سنتی دستیابی به شهرهای دموکراتیک و در واقع خود مفهوم عمومی دستخوش تعریف مجدد است.
شاید اجبارآمیز ترین دریافت این باشد که تنها یک اجتماع وجود ندارد بلکه اجتماع های رقابتی وجود
دارند که اغلب با هم در تضاد هستند و با توجه به حوزه های صلاحیتی دارای تعاریف خود می باشند .
در بسیاری موارد مهندسین معمار در می یابند که فضای عمومی برای اهداف بازاریابی بدون مداخلة
مقامات شهری برای کنترل دسترسی، زیر نظر گرفتن رفتار و کاهش انحرافات از فعالیت های بسیار
مهمتر مصرفی، منفی یا خالی و بدون فایده است.
این مفهوم مشهور از فض اهای عمومی تقریباً به طور کامل طیف وسیعی از مطالبات موقتی در مورد
مناطق شهری را نادیده می گیرد . مانند مناطق حرکت نوجوانان (در شهرهای آمریکا با اتومبیل و
بسیاری از شهرهای اروپا با موتور یا پیاده )، حراج در گاراژ منازل و سایر فروشگاه های موقتی در
خیابان، تظاه رات، راهپیمایی و رژه، مهمانیهای محله و سایر فستیوالهای شهری و اطراف شهرها . هیچ
یک از اینها به مکانیزم های عمدة کنترل وابسته نیستند و برای دسترسی خود به طراحی مناسب
مکانهای عمومی متکی نیستند.
بر عکس، اغلب هر چه محیط نامناسب تر باشد، آن واقعة موقتی مؤفق تر خواهد بود . به همین دلیل این
فعالیتها نوع اً مورد بی توجهی مهندسین معمار و طراحان شهری قرار می گیرند . اما سایرین نسبت به
آنها بی توجه نیستند . شایان ذکر است تلاشهای زیادی در لس آنجلس برای محدود
کردن تردد نوجوانان در بلوارهای سان ست و هالیوود صورت گرفته است . با
فشار کسبه که معتقد بودند این امر
موجب کاهش تجارت آنها می گردد و نیز ساکنان محلی که از لحاظ تردد دچار مشکلاتی بودند،
پلیس این رویه را در اول دهة 90 میلادی متوقف ساخت . ماشین سواران به جای دیگری رفتند و
تجارت بیشتر کاهش یافت. فقط ساکنان محل از بازگشت ترافیک به حالت عادی راضی بودند.
در شهرهای اروپایی نیز نبرد مشابهی برای کنترل مراکز شهری در جریان است . در رم، خطوط گسترده
تر و سایر وسایل حمل و نقل عمومی ارزان باعث شد که ساکنان مناطق شب ها به مرکز شهر بروند . در
ماههای گرم تابستان، توریست ها هم به آنها افزوده می ش وند. سرو صدای رستورانها، کافه های خیابانی،
کابارهها و هزاران نفری که پرسه می زنند و صحبت می کنند، منجر به اعتراض ساکنان محلی گردیده
و در نتیجه دولت برای فرونشاندن این سروصدا اقدام کرده است . اما ناراحتی اصلی بسیاری از ساکنان
که طبقات پایین (نظیر مهاجران جنوب ی) از حاشیة شهر اکنون به مرکز شهر دسترسی آسانی دارند . اما
آنها مایلند که طبقات بالا به آنجا بروند . برخی از منابع رفتاری در مورد مکان عمومی که تأکید
برمصرف انبوه و کنترل رسمی دارند، در بحث زیر نمایان می شوند . این بخش یا بحثی در مورد شهر
بازیهای دیزنی به عنو ان نمونة این تلقی از مکان عمومی آغاز می گردد و سپس مراکز خرید و موزه ها
که دو نوع از رایج ترین مکانهای عمومی در اواخر قرن بیستم هستند، مورد بحث قرار می گیرند و در
بعد فرهنگی کتابخانهها و تئاترها و سالن های کنسرت مد نظر قرار خواهند گرفت و....
