پاورپوینت بررسی ، معماری اسلامی در حکومت های صدر اسلام (عباسیان)
بخشی از مطلب
معرفی حکومت عباسیان
با شکل گیری خلافت عباسی با مرکزیت بغداد که به سنت های هنری ایرانیان
بسیار نزدیک بود هنر و معماری اسلامی قوی ترین دوران خود را طی میکند.
مرکز این هنر در عراق. قیروان و بخارا بود .
عباسیان را سازنده شهرهای جدید می دانند .
یکی از مهمترین شهرهایی که توسط عباسیان ساخته شد شهر بغداد که به (دارال
اسلام )مشهور شد برای سرآمد شدن این شهر از تمام مهندسان دنیای اسلام بهره
گرفتند.
شهر بغداد دارای پلان دایره ای شکل و چهار خیابان که هر کدام به یک دروازه منتهی می شود.
در وسط شهر مسجد و قصر و یک گنبد بزرگی بنام خضرا ا زآثار دیگر دوره
عباسی مسجد جامع که توسط متوکل عباسی در سامرا ساخته شد که مناره مارپیچ که
از زیگورات میان رودان (بین النهرین) کپی برداری شده بود.
دیگری مسجد ابو دولف را میتوان نام برد .
مساجد معروف این دوره مساجد کهنه . امرو. احمدبن طلون .مسجد عقبه بن
.تزئینات معماری دوره عباسی :آجر . گچ کاری . منبت کاری . قوس . نقاشی و مغار کاری. موزائیک کاری و کاشی کاری .
آخرین خلیفه اموی ، مروان به دست ابومسلم خراسانی کشته شد و حکومت عباسیان با کمک ایرانیان بر سر کار آمد .
هارون الرشید خلیفه مشهور غباسی برای جلوگیری از نفوذ بیزانس با حکومت شارلمانی در اروپا رابطه دوستی نزدیک برقرار کرد .
پایتخت عباسیان ابتدا بغداد بود ولی به دلیل ترسی که از نفوذ ایرانیان در
دربار داشتند پایتخت را به سامره انتقال دادند . در ابتدا نفوذ هنر
ساسانیان و در سامره نفوذ هنر ترک بیشتر مشهود است . حکومت های هم زمان با
عباسیان : طاهریان در ایران ، امویان در اسپانیا ، طولونی ها در مصر ،
شارلمانی در اروپا .
معماری دوره عباسیان
در این زمان مصالح عمده ساختمانی آجر و خشت و تزیینات بیشتر به صورت آجر
کاری ، گچبری ، کنده کاری روی گچ و در مورد کاخ ها نقاشی دیواری الهام
گرفته از هنر ساسانی است .
خلیفه منصور شهر بغداد را به شکل دایره ای با برج و بارو ساخت و کاخ خلیفه
در مرکز شهر قرار داشت . دومین شهری که خلیفه منصور ساخت شهر رقاء در کنار
رود فرات است که دروازه این شهر تزیینات آجرکاری زیبایی دارد . خلیفه معتصم
در سال 836 میلادی پایتخت را به سامره انتقال داد . سامره شهری بود که با
خصوصیات برجسته در دوران عباسیان ( با یک میلیون جمعیت ) دارای اهمیت زیادی
بود . نقشه بندی ، کانال کشی آب ، احداث مساجد ، کاخ ها و خانه ها آن را
به یک شهر مشهور تبدیل کرده بود .
معماری مسجد جامع سامره
از لحاظ اندازه بزرگترین مسجد دنیا بوده است ( 170 ضرب در 260 متر ) . ( تصویر 4 و5 و6)
دیوار خارجی از آجر قرمز بوده که آثار آن تا امروز پابرجاست . نمازخانه
دارای 464 ستون که تنها پایه های آن باقیمانده است . به فاصله 30 متر از
مسجد مناره ای حلزونی شکل وجود دارد . بنای این مسجد به دست خلیفه المتوکل
ساخته شده است . این خلیفه در شهر جعفریه مسجد ابو دلف را هم بنا کرد .
مسجد ابودلف کوچکتر از مسجد سامره است و مناره آن هم کپی کوچکتر مناره مسجد
سامره است سبک هر دو مسجد شبستانی است ، مصالح اشان آز آجر و تزیینات
عمدتا گچبری است .
قصر منصور در بغداد تحت عنوان قصر طلایی
این قصر تالار پذیرایی ، تالار تاج گذاری و ایوان بوده است . برای اولین
بار به تقلید از معماری ایرانی در ساختمان این کاخ به کار رفت .
المتوکل مجموعا 18 قصر ساخت که معروف ترین آن ها قصر بالکوار در نزدیکی
سامره است ( 854 – 859 میلادی ) . این قصر دارای یک حیاط مستطیل شکل ،
تالار اصلی به شکل ( تی ) و دو اطاق کناری در سمت باریک آن بوده است .از
دیگر کاخ های عباسی : قصر اخیصر در نزدیکی کربلا ( قرن 9 میلادی ) ، قصر
قدیم العباسیه در سال 801 در نزدیکی پایتخت ، قصر الرقاده .
تزیینات معماری عباسیان
گچ کاری یکی از تزیینات مهم دوران عباسی است که به سه صورت انجام می شده است :
1- تمام زمینه برگ مو و خوشه های انگور با برجستگی زیاد ( در کاخ مشاطه )
2- کمتر طبیعی است ، برگ گل ها به هم چسبیده ، فضا به چند شکل هندسی تقسیم شده است ( تاثیر هنر ترک )
3- تکنیک خاص عباسیان : برجستگی کم به نام کنده کاری پشت ماهی ، جزییات به علت عمق کم تحت تاثیر سایه روشن نور قرار نمی گیرد .
تزیینات گچی سامره الهام گرفته از روش حیوان سازی آسیای مرکزی در قرن هشتم قبل از میلاد بوده است .و....
